Abdest, İslam’da namaz gibi ibadetlerin yerine getirilmesi için gerekli olan bir temizlik şartıdır. Ancak günlük hayatta farkında olmadan abdestin bozulmasına neden olabilecek durumlar yaşanabilir. Bu durumlardan biri de otururken uyumaktır. Peki, koltukta otururken uyumak abdesti bozar mı? Bu yazımızda İslam alimlerinin görüşlerine dayanarak konuyu detaylı bir şekilde ele alacağız.
Koltukta Otururken Uyumak Abdesti Bozar mı?
Uyku, abdestin bozulmasına neden olabilecek durumlardan biridir. Ancak İslam alimleri, uyumanın abdesti bozup bozmadığını belirlerken kişinin uyuma şeklini ve vücudunun kontrolünü kaybedip kaybetmediğini göz önünde bulundurur. Eğer bir kişi koltukta dik bir şekilde otururken uyursa ve bedeni tam olarak gevşemezse, Hanefi mezhebine göre abdesti bozulmaz. Ancak derin ve kontrolsüz bir uykuya dalarsa veya oturur pozisyonda dahi vücudu tamamen gevşerse, abdesti bozulur.

Uyku Çeşitleri ve Abdeste Etkisi
İslam’da uyku, abdeste etkisi bakımından farklı kategorilere ayrılmıştır. Uyku sırasında bedenin durumu, abdestin bozulup bozulmadığını belirleyen en önemli faktördür.
Hafif Uyku (Kısa Süreli ve Kontrollü Uyku)
Koltukta dik otururken gözlerin kapanması, ancak kişinin çevresinden haberdar olması ve en ufak bir hareketle uyanması hafif uyku olarak değerlendirilir. Bu tür bir uyku sırasında kişi vücudunun kontrolünü tamamen kaybetmezse, Hanefi mezhebine göre abdesti bozulmaz. Ancak Şafii ve Hanbeli mezheplerine göre hafif uyku bile abdesti bozan bir durum olarak kabul edilir.
Derin Uyku (Tam Kontrol Kaybı)
Kişi koltukta uyurken tamamen gevşer, başı düşer ve dış uyarıcılara tepki vermez hale gelirse, bu derin uyku olarak kabul edilir. Derin uyku sırasında kişi vücudunun kontrolünü kaybettiği için gaz çıkarıp çıkarmadığını fark edemeyebilir. Bu nedenle, dört mezhebin ortak görüşüne göre bu tür bir uyku abdesti bozar.
Yan Yatarak Uyuma
Koltukta veya bir yüzeye yaslanarak yan şekilde uyuyan kişi, genellikle vücudunun kontrolünü kaybeder. Bu nedenle, İslam alimleri bu pozisyonda uyumanın abdesti bozduğunu belirtmiştir. Hanefi mezhebinde dahi, bir kişinin yan yatarak uyuması kesin olarak abdesti bozan bir durum olarak kabul edilir.
Mezheplere Göre Uyumanın Abdeste Etkisi
İslam’daki dört büyük mezhep, uyku ve abdeste etkisi konusunda farklı görüşlere sahiptir.

Hanefi Mezhebine Göre
Hanefi mezhebine göre, oturur pozisyonda uyuyan kişi, eğer bedeni tamamen gevşemezse abdesti bozulmaz. Ancak yan yatarsa veya vücudu tamamen gevşerse, abdesti bozulur.
Şafii Mezhebine Göre
Şafii mezhebi, uyumanın her durumda abdesti bozduğunu kabul eder. Hafif uyku bile abdesti geçersiz kılar ve namazdan önce tekrar abdest alınması gerekir.
Maliki Mezhebine Göre
Maliki mezhebi, kişinin uyku sırasında kontrolünü kaybetmesine bağlı olarak abdesti bozulup bozulmayacağını belirler. Eğer kişi oturur halde hafifçe uyursa abdesti bozulmaz, ancak yan yatarsa veya tamamen kontrolünü kaybederse abdesti geçersiz olur.
Hanbeli Mezhebine Göre
Hanbeli mezhebi de Şafii mezhebi gibi uyumanın abdesti bozduğunu savunur. En hafif uyku bile abdesti geçersiz hale getirir ve kişinin namazdan önce yeniden abdest almasını gerektirir.
Sıkça Sorulan Sorular
Koltukta otururken uyumanın abdeste etkisi konusunda en sık sorulan sorular ve cevapları aşağıda verilmiştir.

Koltukta hafif uyumak abdesti bozar mı?
Hanefi mezhebine göre, kişi dik oturur pozisyonda hafifçe uyursa ve vücudunun kontrolünü kaybetmezse abdesti bozulmaz. Ancak Şafii ve Hanbeli mezheplerine göre en hafif uyku bile abdesti bozar.
Derin uyku abdesti bozar mı?
Evet, eğer kişi derin bir uykuya dalmışsa, vücut tamamen gevşemiş ve farkında olmadan gaz çıkarma ihtimali oluşmuşsa abdesti bozulur.
Otururken başın düşmesi abdesti bozar mı?
Başı düşen kişi genellikle derin uykuya dalmış kabul edilir. Bu durumda, abdesti bozulmuş sayılır ve tekrar abdest alması gerekir.
Uyku abdesti bozmasa bile tekrar almak gerekir mi?
Eğer kişi uyku sırasında abdesti bozmamışsa, tekrar abdest alması şart değildir. Ancak ibadet öncesinde tazelenmiş bir abdest almak daha faziletli kabul edilir.
Uzanarak uyumak abdesti bozar mı?
Evet, dört mezhebin ortak görüşüne göre, kişi uzanarak uyursa abdesti bozulur. Çünkü bu pozisyonda vücudun kontrolü kaybedilir.
Namazdan önce uyku sonrası abdest almak zorunlu mudur?
Eğer kişi uyku sırasında abdesti bozan bir durum yaşamadıysa, Hanefi ve Maliki mezheplerine göre tekrar abdest almasına gerek yoktur. Ancak Şafii ve Hanbeli mezheplerine göre her uyku sonrası abdest alınmalıdır.
Yolculukta uyurken abdest bozulur mu?
Eğer kişi otobüs, uçak veya arabada oturur pozisyonda uyuyor ve vücut kontrolünü kaybetmiyorsa, Hanefi mezhebine göre abdesti bozulmaz. Ancak tamamen gevşemiş ve başı düşmüşse abdesti bozulur.
Uyku sırasında gaz çıkardığını fark etmeyen biri ne yapmalıdır?
Eğer kişi uyku sırasında gaz çıkarıp çıkarmadığını hatırlamıyorsa, abdest alması ihtiyaten daha doğrudur. Çünkü uyku sırasında farkında olmadan abdesti bozan bir durum gerçekleşmiş olabilir.